Het komt wel eens voor dat een werknemer start met werken zonder dat er een arbeidsovereenkomst is getekend door de werkgever. Dit kan verschillende redenen hebben, maar het brengt risico’s met zich mee. In dit artikel leggen we uit wat je rechten zijn als je arbeidsovereenkomst niet is getekend en wat je het beste kunt doen.
Is een mondelinge arbeidsafspraak voldoende?
Soms zijn er alleen mondelinge afspraken gemaakt over de arbeidsvoorwaarden en is er (nog) geen schriftelijke arbeidsovereenkomst opgesteld. Is zo’n mondelinge arbeidsrelatie wel rechtsgeldig?
De wet zegt hierover het volgende:
Een arbeidsovereenkomst hoeft niet schriftelijk te worden aangegaan, mondelinge afspraken zijn in beginsel voldoende om een arbeidsrelatie tot stand te brengen.
Dus ja, een mondelinge arbeidsafspraak tussen werknemer en werkgever is in principe genoeg om een rechtsgeldige arbeidsovereenkomst te hebben.
Maar het nadeel is dat mondelinge afspraken lastig te bewijzen zijn als er later een conflict ontstaat. Daarom is het sterk aan te raden de afspraken schriftelijk vast te leggen in een arbeidsovereenkomst.
Wanneer moet de arbeidsovereenkomst schriftelijk?
De werkgever is verplicht om uiterlijk 1 maand na het begin van de arbeidsverhouding een schriftelijke arbeidsovereenkomst aan te bieden. Deze moet minimaal de volgende gegevens bevatten:
- Namen van de werkgever en werknemer
- Plaats van het werk
- Functie en functieomschrijving
- Datum van indiensttreding
- Duur van de overeenkomst (bepaald/onbepaald)
- Aantal vakantiedagen
- Lengte van de opzegtermijn
- Salaris en betalingsfrequentie
- Gemiddelde arbeidsduur per week
De werknemer moet de aangeboden schriftelijke arbeidsovereenkomst ook daadwerkelijk ondertekenen. Anders is de overeenkomst nog niet rechtsgeldig.
Wat als mijn werkgever de arbeidsovereenkomst niet tekent?
Het komt in de praktijk wel eens voor dat de werkgever het aanbod van de schriftelijke arbeidsovereenkomst niet tekent en opstuurt naar de werknemer.
Dit kan gebeuren omdat de werkgever het te druk heeft, verzuimd het contract te versturen of omdat er nog onduidelijkheid is over de exacte arbeidsvoorwaarden.
Maar soms weigert een werkgever bewust om te tekenen. Bijvoorbeeld omdat hij zich niet wil vastleggen op bepaalde afspraken. Dit is uiteraard een ongewenste en onacceptabele situatie.
Als jouw arbeidsovereenkomst niet is getekend door je werkgever, zijn er een paar dingen die je kunt doen:
- Vraag je werkgever direct om opheldering. Waarom is de overeenkomst niet getekend? Wanneer kan dit wel verwacht worden?
- Stel een redelijke termijn waarop je de getekende overeenkomst verwacht te ontvangen. Bijvoorbeeld 2 weken.
- Leg je werkzaamheden neer als na het verstrijken van de termijn nog steeds geen getekend contract is ontvangen. Je bent immers niet verplicht om zonder schriftelijke overeenkomst te werken.
- Dien een loonvordering in bij de rechter om het loon betaald te krijgen waar je recht op hebt.
- Vraag de kantonrechter de arbeidsovereenkomst te ontbinden.
- Dien een klacht in bij de Inspectie SZW over het niet naleven van de regels door je werkgever.
Het is dus belangrijk om actie te ondernemen als je arbeidsovereenkomst ongetekend blijft, zodat je je rechten kunt afdwingen.
Wat zijn de gevolgen van een niet getekende arbeidsovereenkomst?
Als je arbeidsovereenkomst niet rechtsgeldig tot stand is gekomen omdat deze niet is getekend, heeft dit een aantal nadelige gevolgen:
- Er is geen zekerheid over de gemaakte afspraken zoals werktijden, salaris, vakantiedagen etc. Alles is moeilijker te bewijzen.
- De opzegtermijn is niet helder vastgelegd. Dit kan tot conflicten leiden.
- Het is lastiger om loonbescherming te krijgen bij bijvoorbeeld ziekte of verlof.
- Er kunnen onduidelijkheden ontstaan bij beëindiging van de arbeidsrelatie over de transitie- en ontslagvergoeding.
- Bij ontslag ontbreekt een juridische basis voor de beëindiging van het contract.
- De ontslagprocedure via het UWV kan niet worden opgestart.
- De kantonrechter kan bij een conflict de arbeidsovereenkomst niet ontbinden, omdat deze niet bestaat.
- De rechten uit de CAO zijn niet van toepassing, omdat er geen rechtsgeldige arbeidsovereenkomst is.
Kortom: het ontbreken van een getekende arbeidsovereenkomst kan tot allerlei praktische en juridische problemen leiden. Het is daarom van groot belang om hier zo snel mogelijk op te acteren.
Wanneer is er sprake van een arbeidsovereenkomst zonder handtekening?
We spreken van een arbeidsovereenkomst zonder handtekening in de volgende situaties:
- De werkgever heeft het contract wel opgesteld en toegestuurd, maar niet getekend.
- De werknemer heeft het contract wel getekend, maar de werkgever nog niet.
- Zowel de werknemer als de werkgever hebben de arbeidsovereenkomst nog niet getekend.
- Er is alleen mondeling een arbeidsrelatie overeengekomen, zonder schriftelijk contract.
Ook als alleen de werknemer de arbeidsovereenkomst heeft getekend, is deze dus nog niet rechtsgeldig. Er zijn dan nog steeds geen duidelijke afspraken vastgelegd die afdwingbaar zijn.
Pas als zowel de werkgever als de werknemer de schriftelijke overeenkomst hebben getekend, is er sprake van een rechtsgeldige arbeidsovereenkomst. Elke andere situatie brengt risico’s met zich mee.
Wat staat er in de wet over dit onderwerp?
De regels rondom de arbeidsovereenkomst zijn vastgelegd in het Burgerlijk Wetboek, Boek 7, Titel 10.
Hierin staat onder andere:
- De werkgever moet uiterlijk 1 maand na aanvang van het werk een schriftelijk voorstel voor de arbeidsovereenkomst doen (artikel 655).
- De werknemer moet vervolgens instemmen met dit voorstel (artikel 656).
- Pas als beide partijen akkoord zijn, is de overeenkomst rechtsgeldig (artikel 657).
- Als de werkgever geen voorstel doet, kan de werknemer hierom vragen en moet de werkgever alsnog een voorstel doen (artikel 658).
Kortom, voor een geldige arbeidsovereenkomst is een schriftelijk en ondertekend contract vereist, waar zowel de werkgever als de werknemer mee akkoord zijn.
Wat kun je het beste doen bij een arbeidsovereenkomst zonder handtekening?
Als je arbeidsovereenkomst niet is getekend door je werkgever, kun je het beste het volgende doen:
- Blijf werken en maak goede afspraken met je werkgever. Een mondelinge overeenkomst is namelijk ook geldig.
- Bevestig afspraken per e-mail met je werkgever, zodat je iets op schrift hebt.
- Vraag je werkgever om opheldering waarom de overeenkomst niet getekend is.
- Stel een redelijke termijn (bijv. 2 weken) waarbinnen je een getekend exemplaar verwacht.
- Leg neer je werkzaamheden neer als de termijn is verstreken en er nog steeds geen getekend contract is.
- Win juridisch advies in bij een arbeidsrechtadvocaat of vakbond.
- Dien een loonvordering in bij de rechter om je loon veilig te stellen.
- Dien een klacht in bij de Inspectie SZW als je werkgever weigert te tekenen.
Zorg er in ieder geval voor dat je je rechten beschermt en dat je loon en afspraken goed geregeld zijn. Blijf er bovenop zitten, zodat de situatie niet te lang voortduurt.
Wat gebeurt er als je zonder contract blijft doorwerken?
Als je doorgaat met werken terwijl je arbeidsovereenkomst niet getekend is, heeft dit risico’s.
Je werkgever kan in principe op elk moment de samenwerking beëindigen, zonder opzegtermijn in acht te hoeven nemen. Jij kunt dit ook, maar het is vaak lastig om zonder getekend contract een WW-uitkering te krijgen.
Ook ben je niet beschermd tegen willekeurig ontslag of het eenzijdig wijzigen van je werktijden of salaris. Je hebt geen juridische basis om je rechten af te dwingen.
Bovendien loop je het risico dat je geen loon ontvangt voor je gewerkte uren. Zonder schriftelijke overeenkomst is namelijk niet duidelijk vastgelegd wat je salaris en overige arbeidsvoorwaarden zijn.
Het is daarom sterk af te raden om langdurig zonder arbeidscontract voor een werkgever te blijven werken. Het creëert een zeer onzekere situatie voor jou als werknemer.
Zorg ervoor dat je werkgever zo snel mogelijk de arbeidsovereenkomst tekent. Anders kun je het beste je werkzaamheden neerleggen.
Conclusie
Een arbeidsovereenkomst die niet is getekend door zowel werkgever als werknemer is niet rechtsgeldig. Hierdoor heb je als werknemer geen juridische basis om je loon en rechten af te dwingen.
Het is daarom verstandig om in actie te komen als je werkgever weigert de overeenkomst te tekenen. Vraag opheldering, stel een redelijke termijn en leg eventueel je werkzaamheden neer.
Zonder getekend contract loop je het risico dat de werkgever de arbeidsrelatie zomaar kan beëindigen, je salaris niet uitbetaalt of je rechten schendt. Blijf er bovenop zitten en schakel zo nodig juridische hulp in om de situatie op te lossen.
Samenvatting belangrijkste punten
- Een mondelinge arbeidsovereenkomst is in principe geldig, maar lastig te bewijzen. Schriftelijk vastleggen heeft de voorkeur.
- De werkgever moet binnen 1 maand een schriftelijk contract aanbieden, de werknemer moet deze tekenen.
- Als de werkgever niet tekent, ben je niet verplicht om door te werken zonder contract.
- Zonder getekend contract heb je geen juridische basis om je rechten af te dwingen.
- Blijf erbovenop zitten en vraag opheldering als je werkgever niet tekent. Stel eventueel een deadline.
- Win advies in bij een jurist en dien eventueel een loonvordering of klacht in om de situatie te verhelpen.