Het privaatrecht is een belangrijk onderdeel van het recht. Het regelt de juridische verhoudingen tussen burgers onderling. Maar wat valt er precies allemaal onder het privaatrecht? In dit artikel leggen we uit welke verschillende deelgebieden het privaatrecht heeft.
Burgerlijk recht
Het belangrijkste onderdeel van het privaatrecht is het burgerlijk recht. Dit staat in het Burgerlijk Wetboek en regelt de meeste juridische verhoudingen tussen burgers. Bijvoorbeeld:
- Rechten van personen en bedrijven
- Regels rond eigendom
- Afspraken en contracten
- Schade en aansprakelijkheid
Het burgerlijk recht geeft burgers rechten, maar ook plichten. Zo moet je je aan gemaakte afspraken en contracten houden. En kun je aansprakelijk gesteld worden als je een ander schade toebrengt door jouw schuld.
Personen- en familierecht
Een ander belangrijk onderdeel van het privaatrecht is het personen- en familierecht. Dit regelt juridische zaken rondom:
- Huwelijk en partnerschap
- Echtscheiding
- Ouderschap
- Voogdij
- Omgangsregelingen
Bij een scheiding regelt het personen- en familierecht bijvoorbeeld de verdeling van bezittingen en schulden. En bij ouderschap kijkt het naar het gezag over kinderen en omgangsregelingen.
Goederenrecht
Het goederenrecht gaat over de juridische kant van eigendom van goederen. Het regelt vragen als:
- Wie is de eigenaar van een goed?
- Hoe verkrijg je eigendom?
- Welke rechten en plichten heeft een eigenaar?
Ook zakelijke rechten, zoals hypotheekrecht en pandrecht, vallen onder het goederenrecht. Deze geven de mogelijkheid om goederen te ‘bezwaren’ met een lening.
Erfrecht
Als iemand overlijdt, regelt het erfrecht wat er met de bezittingen en schulden gebeurt. Belangrijke vragen hierbij zijn:
- Wie erft er?
- Hoe wordt de erfenis verdeeld?
- Hoe zit het met het maken van een testament?
Het erfrecht bepaalt wie de wettelijke erfgenamen zijn. Maar met een testament kan een erflater zelf bepalen wie wat erft.
Verbintenissenrecht
Het verbintenissenrecht gaat over verbintenissen tussen burgers. Dit zijn min of meer vrijwillige afspraken waaraan rechten en plichten verbonden zijn. Bijvoorbeeld:
- Koopovereenkomsten
- Arbeidsovereenkomsten
- Leningen en kredieten
Verbintenissen ontstaan vaak door het sluiten van overeenkomsten. Het verbintenissenrecht regelt de juridische kant hiervan.
Onrechtmatige daad
Doet iemand iets onrechtmatigs waardoor een ander schade lijdt? Dan is er sprake van een onrechtmatige daad. Voorbeelden zijn:
- Een verkeersongeluk door schuld
- Laster of belediging
- Mishandeling
Het slachtoffer kan een schadevergoeding eisen. Het recht rondom onrechtmatige daden valt ook onder het privaatrecht.
Burgerlijke rechtsvordering
Lopen burgers ergens in het privaatrecht tegenaan? Bijvoorbeeld een conflict over een erfenis of schadevergoeding. Dan kunnen ze naar de rechter stappen. De burgerlijke rechtsvordering regelt hoe zo’n procedure verloopt. Belangrijke onderdelen zijn:
- Hoe je een rechtszaak begint
- De bewijslast
- Hoe de rechter tot een uitspraak komt
De burgerlijke rechtsvordering zorgt ervoor dat privaatrechtelijke kwesties eerlijk berecht worden.
Schema privaatrecht
In dit schema zie je de belangrijkste onderdelen van het privaatrecht op een rij:
| Onderdeel | Onderwerpen |
|---|---|
| Burgerlijk recht | Rechten van personen en bedrijven, eigendom, contracten, aansprakelijkheid |
| Personen- en familierecht | Huwelijk, echtscheiding, ouderschap, voogdij, omgangsregeling |
| Goederenrecht | Eigendom van goederen, zakelijke rechten |
| Erfrecht | Erfopvolging, testamenten |
| Verbintenissenrecht | Overeenkomsten, leningen, arbeidsovereenkomsten |
| Onrechtmatige daad | Schade door onrechtmatig handelen |
| Burgerlijke rechtsvordering | Procedures bij de rechter |
Zoals je ziet omvat het privaatrecht dus heel veel verschillende onderwerpen. Van juridische kwesties in het gezin tot regels over eigendom en aansprakelijkheid.